وب اپلیکیشن‌ چیست؟ و تفاوت آن با طراحی اپلیکیشن اختصاصی

وب اپلیکیشن‌ ، یک نوع نرم افزار است، که در آن محیطی را فراهم می‌کنند که کاربران به صورت آنلاین به ویژگی‌ها و خدمات مختلفی دسترسی دارند. وب اپلیکیشن‌ به وسیله مرورگر وب به اجرا در می‌آیند و نیازی به دانلود و نصب ندارند، بنابراین بر روی انواع مختلف دستگاه‌ ها و سیستم عامل ها قابل استفاده‌اند. از طریق وب اپلیکیشن‌ها، محتوای متنی، تصویری، ویدیویی، و حتی برنامه‌های تعاملی و پیچیده تولید و ارائه می‌شود.

وب اپلیکیشن‌ یا وب اپ معمولاً با استفاده از تکنولوژی های تحت وب از قبیل HTML، CSS، و JavaScript توسعه داده می‌شوند. آن‌ها از طریق اتصال به اینترنت به سرورهای مربوطه داده‌ها را دریافت و ارسال می‌کنند و به کاربران خدمات مورد نظر را ارائه می‌دهند.

استفاده از وب اپلیکیشن‌ مزایایی همچون سهولت استفاده، دسترسی آسان، عدم نیاز به بروزرسانی‌های دانلود و نصب و پشتیبانی از بیشتر دستگاه‌ها را به همراه دارد. از طرف دیگر، برخی از محدودیت‌ها ممکن است ویژگی‌های پیشرفته محدودتر، وابستگی به اتصال اینترنت و برخی محدودیت‌های دسترسی داشته باشند. که در ادامه به بررسی کامل وب اپلیکیشن ها و تفاوت آن با طراحی اپلیکیشن اختصاصی میپردازیم.

ویژگی های کامل وب اپلیکیشن‌

وب اپلیکیشن‌ ویژگی های متنوعی دارند که برای یک تجربه کاربری موفق لازم است. در زیر به برخی از ویژگی‌های کامل وب اپلیکیشن‌ها اشاره می‌کنم:

وب اپلیکیشن باید قابلیت دسترسی از هر دستگاه و هر مکان را داشته باشد. به این معنا که با مرورگرهای مختلف و انواع دستگاه ها از رایانه شخصی و تبلت تا تلفن های هوشمند سازگار باشد. همچنین باید به طور خودکار با اندازه صفحه نمایش و دستگاه کاربر ریسپانسیو و سازگار شود تا تجربه کاربری مناسبی را فراهم کند.

وب اپ باید سریع بارگذاری شود و عملکرد صفحات آن بدون وقفه و به طور قابل قبول باشد تا کاربران از تجربه رضایت بخشی برخوردار شوند. طراحی و رابط کاربری وب اپلیکیشن باید جذاب، کاربرپسند و ساده باشد. تجربه کاربری باید به گونه‌ای باشد که کاربران بتوانند به راحتی با ویژگی‌ها و عملکرد اپلیکیشن آشنا شوند و بدون مشکل از آن استفاده کنند.

وب اپلیکیشن باید از نظر امنیتی اطلاعات کاربران را محافظت کند و حریم خصوصی آنها را رعایت نماید. این شامل استفاده از اتصالات امن (SSL)، مدیریت ورود به سیستم، محافظت از اطلاعات حساس و… باشد. این ویژگی به کاربران امکان می‌دهد تا اطلاعات مورد نیاز خود را به سرعت و با دقت پیدا کنند. از دیگر ویژگی های آن امکانات تعاملی مانند فرم‌ها، کیفیت بندی، اعلان‌ها، ویدئو و صدا را به طور کامل پشتیبانی کند. افزونه‌ها و ابزارهای تعاملی می‌توانند تجربه کاربری را ارتقاء دهند.
قابلیت مدیریت و به روزرسانی محتوای وب اپلیکیشن از طریق یک سیستم مدیریت محتوا (CMS) اهمیت دارد تا اطلاعات و محتواها به روز نگه داشته شوند.

این ویژگی‌ها فقط بخشی از ویژگی‌هایی هستند که می‌تواند وب اپلیکیشن‌ها را کامل کنند. توجه به نیازهای خاص هر پروژه و تجربه کاربری مطلوب مهمترین عامل در انتخاب و پیاده‌سازی ویژگی‌ها است.

معماری وب اپلیکیشن چیست؟

معماری وب اپلیکیشن، یک چارچوب کلی برای طراحی و توسعه وب اپلیکیشن‌ها است که ساختار و رویکردهای مورد استفاده برای ایجاد آنها را تعیین می‌کند. این معماری معمولاً بر پایه مدل مشتری-سرور (Client-Server) و بهره‌گیری از استانداردهای و تکنولوژی های متعددی از جمله HTML، CSS، JavaScript، و HTTP بنا شده‌است.

مشتری به قسمتی از وب اپلیکیشن اشاره دارد که در مرورگر کاربر اجرا می‌شود. و شامل رابط کاربری (UI)، اجزای انتقال داده (مانند HTML، CSS، و JavaScript) و هر گونه عملکرد تعاملی است که توسط کاربران استفاده می‌شود.

سرور قسمتی از وب اپلیکیشن است که در سمت سرور قرار دارد و مسئولیت پردازش و انتقال داده‌ها، مدیریت پایگاه داده، و اجرای عملیات منطقی را دارد. پروتکل انتقال هایپرمتن تکست (HTTP)، برای انتقال اطلاعات بین مشتری و سرور استفاده می‌شود و به عنوان ارتباط اصلی بین دو بخش وب اپلیکیشن عمل می‌کند.

پایگاه داده مسئول ذخیره و بازیابی اطلاعات مرتبط با وب اپلیکیشن است. این می‌تواند شامل اطلاعات کاربران، محتوا، تنظیمات و دیگر اطلاعات مورد نیاز برنامه باشد. و API‌ها مجموعه‌ای از راهکارها و روش‌ها برای ارتباط میان سرویس‌های مختلف وب اپلیکیشن هستند. این اجازه را می‌دهند که سرویس‌های مختلف از جمله سرویس‌های خارجی مانند پرداخت الکترونیکی یا ورود اجتماعی، با وب اپلیکیشن ارتباط برقرار کنند.

تفاوت وب اپلیکیشن با اپلیکیشن اختصاصی

وب اپلیکیشن و اپلیکیشن اختصاصی (یا نیتیو) دو نوع از اپلیکیشن‌های دیجیتال هستند که در زمینه‌های مختلفی از جمله توسعه، قابلیت‌ها، و کاربری متفاوتی دارند. در زیر به تفاوت‌های اصلی بین این دو نوع اپلیکیشن اشاره می‌کنم:

توسعه و پیاده سازی

وب اپلیکیشن‌ با استفاده از زبانهای برنامه نویسی و فناوری های وب مانند HTML، CSS، و JavaScript توسعه می‌یابند و از طریق مرورگر اینترنت قابل دسترسی هستند.
اپلیکیشن‌ اختصاصی Native برای سیستم عاملهای خاص مانند iOS یا Android توسعه داده می‌شوند و از زبانها و فریمورک‌های مخصوص به هر سیستم عامل استفاده می‌کنند.

تجربه کاربری (UX)

اپلیکیشنهای اختصاصی به ویژگیها و تجربه کاربری مخصوص سیستم عامل مورد نظر تطبیق داده شده‌اند و به‌طور کلی تجربه کاربری بهتری را ارائه می‌دهند. اما وب اپلیکیشن‌ ممکن است در برخی موارد تجربه کاربری متفاوتی داشته باشند و به دلیل وابستگی به مرورگر اینترنت و محدودیت‌هایی مانند سرعت اتصال، تاخیر در بارگذاری و ظاهر واکنش‌گرای ضعیف‌تری داشته باشند.

قابلیت دسترسی و پشتیبانی

اپلیکیشن‌ اختصاصی معمولاً از قابلیتهای سخت افزاری دستگاه مانند دوربین، حسگرها و اعلان‌های دستگاه بهره‌برداری می‌کنند و به صورت کامل به این قابلیت‌ها دسترسی دارند. ولی وب اپلیکیشن‌ ممکن است برخی از قابلیت‌های سخت‌افزاری را پشتیبانی کنند، اما به صورت کلی به محدودیت‌هایی مانند دسترسی به سخت‌افزار و دسترسی به قابلیت‌های سیستم عامل محدودتری تحت‌تاثیر قرار می‌گیرند.

به‌روزرسانی و پشتیبانی

به روزرسانی اپلیکیشن اختصاصی معمولاً از طریق فروشگاه‌های اپلیکیشن مانند App Store و Google Play و بازار انجام می‌شود و کاربران به راحتی می‌توانند به نسخه‌های جدید دسترسی پیدا کنند. اما به‌روزرسانی وب اپلیکیشن‌ اغلب به صورت خودکار انجام می‌شود و کاربران نیازی ندارند که نسخه های جدید را به صورت دستی دانلود یا نصب کنند. این می‌تواند به یکی از مزایای این نوع اپلیکیشن‌ها محسوب شود.

به طور کلی، هر یک از این نوع اپلیکیشن‌ها دارای مزایا و محدودیت‌های خود هستند و انتخاب بین آنها بسته به نیازها، منابع و اهداف پروژه متفاوت خواهد بود.